45. rocznica Lubelskiego Lipca – początek drogi do wolnej Polski
Latem 1980 roku przez Polskę przetoczyła się fala strajków pracowniczych, której pierwszą odsłoną były wydarzenia na Lubelszczyźnie, określane mianem „Lubelskiego Lipca 1980”. Był to moment przełomowy w historii kraju, który otworzył drogę do powstania NSZZ „Solidarność” i w efekcie – do odzyskania wolności.
Od kryzysu do buntu
Na przełomie 1979 i 1980 roku Polska znalazła się w głębokim kryzysie gospodarczym. Punktem zapalnym okazała się decyzja władz PRL o podwyżce cen żywności z dniem 1 lipca 1980 r. Zamiast stabilizacji, zmiana ta wywołała gwałtowną falę protestów, które wstrząsnęły krajem i przyczyniły się do upadku ówczesnego rządu.
Strajki rozpoczęły się 8 lipca 1980 r. w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL-Świdnik. Pracownicy zgłosili 568 postulatów, w większości dotyczących podwyżek płac. Szybko dołączyły do nich kolejne zakłady: Autoryzowana Stacja Obsługi „Polmozbyt”, Fabryka Maszyn Rolniczych „Agromet” i inne przedsiębiorstwa regionu.
Lubelszczyzna dała przykład całej Polsce
Protesty na Lubelszczyźnie stały się impulsem dla strajków w całym kraju, w tym słynnych wystąpień w Gdańsku. – Zanim rozpoczęły się strajki w stoczniach, władzy komunistycznej sprzeciwili się lubelscy robotnicy. To właśnie na Lubelszczyźnie zaczął się długi marsz do wolnej i niepodległej Polski – podkreśla Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.
Marszałek zwrócił uwagę, że siła tego buntu wynikała z przywiązania lokalnej społeczności do tradycji, religii i patriotyzmu, co pozwoliło na stworzenie silnego ośrodka opozycyjnego.
45 lat później – pamięć i wdzięczność
W 2025 roku mija 45 lat od Lubelskiego Lipca. To okazja, by przypomnieć, że droga do wolności zaczęła się właśnie tutaj, w sercu regionu. Z tej okazji przygotowano cykl reportaży „Lubelski Lipiec 1980 – 45 lat Solidarności. Między Wisłą a Bugiem”. Partnerem projektu jest Województwo Lubelskie – Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w ramach programu Warto być Polakiem.
Lubelski Lipiec pozostaje symbolem odwagi i solidarności, które zmieniły bieg historii całego kraju.
